Λένε πως η αγκαλιά της μητέρας είναι γιατρικό.
Και ενώ σε διαβεβαιώνουν οι παιδίατροι, ενώ στο επιβεβαιώνει ακόμα και το Ίντερνετ με τις κατά τα άλλα αντικρουόμενες πληροφορίες του, πως δεν είσαι εσύ υπεύθυνη για τους κολικούς που τον κάνουν να σφαδάζει κάθε νύχτα, εσύ δεν μπορείς να το πιστέψεις. Κάθε βράδυ, ενώ του κάνεις μασάζ υπό την υπόκρουση κλαμάτων στην κοιλίτσα, καθ’ όσο περπατάς πάνω κάτω για να τον ηρεμήσεις τραγουδώντας του, και με κάθε αλλαγή στάσης που θα μπορούσε ενδεχομένως να του απαλύνει τον πόνο, εσύ σκέφτεσαι: τι σκατά κάνω λάθος;
Τώρα, με καθαρό μυαλό, συνειδητοποιώ πως πιθανώς να ΗΘΕΛΑ να πειστώ πως έφταιγα εγώ. Πιανόμουν από την παραμικρή συμβουλή και την έφτανα στο άκρο. Ο κολικός επιδεινώνεται με το θηλασμό όταν η μητέρα τρώει λαχανικά. Αφαιρούνται τα λαχανικά. Δεν βοηθάει η ζάχαρη ούτε και η σοκολάτα. Κόπηκαν τα γλυκά. Ενοχλούν οι ξηροί καρποί, τα όσπρια, τα γαλακτοκομικά, οι σάλτσες, τα μπαχαρικά. Κομμένα κι αυτά! Έφτασα σε ένα σημείο να τρώω μόνο κρέας ή κοτόπουλο με πατάτες στο φούρνο και κανένα ζυμαρικό. Σκέτα, χωρίς σάλτσες, τυριά, μπαχάρια. Τρεις μήνες έτσι.
Είχα ρωτήσει άπειρο κόσμο. Οι γνώμες τόσο ακραίες και διαφορετικές. Και εννοείται πως αναφέρομαι σε άτομα με εμπειρία και κατάρτιση στον τομέα. Ρώτησα την ειδικό θηλασμού, την μαία, τον πρώτο παιδίατρο, την δεύτερη παιδίατρο, ακόμη και τον γυναικολόγο μου. Μόνο οι τότε μας παιδίατροι επέμεναν πως η διατροφή μου επηρέαζε τον Ανάσταση. Αλλά συγκριτικά με τους άλλους ειδικούς, θεώρησα πως είχαν περισσότερη επαφή με το θέμα. Εντάξει, ο πρώτος δε μου γέμισε το μάτι (αυτό είναι ζήτημα όμως για άλλο ποστ), οπότε ουσιαστικά υπερίσχυσε η συμβουλή του ενός έναντι όλων των άλλων. Πιθανώς απλά υπερίσχυσε η απελπισία μου. ΕΠΡΕΠΕ να έχω ευθύνη γιατί έτσι θα είχα και κάποιον έλεγχο… θα μπορούσα να κάνω ΚΑΤΙ για να απαλύνω τον πόνο του παιδιού μου. Όσο επίπονη και αν ήταν η κατηγορία που μου είχα προσάψει, πως εγώ έφταιγα για τον πόνο του, ήταν ταυτόχρονα και η κρυφή μου ελπίδα · ότι θα εντοπίσω το λάθος μου και θα μάθω από αυτό αργά ή γρήγορα κι έτσι θα διορθώσω την κατάσταση, θα ανακουφίσω τον Αναστασούλη μου που τόσο το χρειαζόταν.
Αν αυτά σου ακούγονται γνώριμα, κάτσε να σε πάω λίγο πίσω για να το πάρουμε από την αρχή.
Από τις πρώτες κιόλας ώρες ο Αναστάσης έδειξε πως κάτι τον ενοχλούσε. Στο νοσοκομείο δεν κοιμόταν καθόλου το βράδυ εκτός αν τον είχα αγκαλιά. Την μέρα ήταν αρκετά πιο ήσυχος και γι’ αυτό απέδωσα αυτή τη συμπεριφορά στην ανάγκη του να είναι κοντά στη μαμά του όσο προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα. Παρ’ όλα αυτά αναρωτιόμουν γιατί εγώ δεν βίωσα αυτές τις πρώτες 3 μέρες ή έστω 24 ώρες που είχα διαβάσει ότι τα βρέφη απλά κοιμούνται όντας εξουθενωμένα κι αυτά από την διαδικασία της γέννας. Το προσπέρασα γιατί μπορούσα να βρω λογικές απαντήσεις: η αλλαγή από την μήτρα στον έξω κόσμο, η κινητικότητα που επικρατούσε στο νοσοκομείο, η απειρία μου…
Φτάνοντας σπίτι τα πράγματα χειροτέρεψαν. Υπήρχε αισθητά περισσότερη γκρίνια πλέον και μες τη μέρα ενώ τα βράδια, όταν τον ξύπναγα για τον θηλασμό του ανά 1.5 ώρα δυσκολευόμουν να τον ξανα-αποκοιμήσω. Αυτό βέβαια δεν ήταν τόσο θέμα τον πρώτο μήνα τώρα που το σκέφτομαι καλά. Γιατί θυμάμαι χαρακτηριστικά πως όταν η παιδίατρος μας διαβεβαίωσε πως πλέον δεν χρειάζεται να ξυπνάμε το παιδί παρά μόνο αν παρέλθουν 4 ώρες όπου από μόνος του δεν είχε ξυπνήσει για φαϊ, τότε είναι που ξεκίνησε από μόνος του να σηκώνεται στη μιάμιση ώρα. Εκεί αναρωτήθηκα μήπως απλά έμαθε έτσι και είπα πως αν κάνω υπομονή θα ξεμάθει. Αλλά που.
Το πράγμα πήγαινε από το κακό στο χειρότερο. Όχι μόνο σηκωνόταν με ουρλιαχτά ανά μιάμιση ώρα αλλά όσο περνούσε ο καιρός δεν ήθελε καθόλου την κούνια του. Με το που έφευγε από τον ώμο μου ξύπναγε με αναφιλητά. Τον πρώτο παιδίατρο τον αλλάξαμε μετά την πρώτη κιόλας φορά που τον είδαμε. Απαρχαιωμένες τεχνικές και καμία κατανόηση. Ούτε καν θυμάμαι να μου αναφέρει την πιθανότητα να έχει κολικούς το μωρό. Πιθανολόγησε πως ίσως έχει παλινδρόμηση όμως. “Άσε το να κλάψει και λίγο - το κακομαθαίνεις που ανταποκρίνεσαι τόσο γρήγορα” μου είπε εκείνη την πρώτη και τελευταία φορά που ήρθε για επίσκεψη. Τον ρώτησα βέβαια κι εγώ σε πόση ώρα έπρεπε να ανταποκριθώ εάν ακολουθούσα την δική του λογική. Δεν άντεξε ούτε κι εκείνος. Στα 2 λεπτά μου είπε πως ήταν τόσο σπαρακτικό το κλάμα που καλό ήταν να τον σηκώσω.
Έτσι συνέβη όμως και με την δεύτερη παιδίατρο. Πολύ πιο καταρτισμένη, και σίγουρα ενημερωμένη και up-to-date με τον τομέα, αλλά κι εκείνη με έκανε να νιώθω πως υπερβάλλω, πως πνίγομαι σε μια κουταλιά νερό. Και καταλαβαίνεις πως αυτό ήταν το τελευταίο που χρειαζόμουν εκείνη τη στιγμή, έχοντας από μόνη μου εκατομμύρια αμφιβολίες για το αν ήξερα τελικά να φροντίσω αυτό το μικρό πλάσμα που είχε την ατυχία να πέσει σε εμένα για μάνα. Την δεύτερη φορά που ήρθε να δει το μωρό στο σπίτι ήταν η “κατάλληλη” ώρα. Γιατί, ο κολικός έκανε τον μικρό να γκρινιάζει και να κλαίει ΟΛΗ μέρα αλλά αυτό που χαρακτηρίζει τον κολικό είναι αυτό το τρίωρο περίπου ΚΑΘΕ ΒΡΑΔΥ (συνήθως - για τα περισσότερα βρέφη) που ο πόνος γίνεται αβάσταχτος και το κλάμα είναι εντελώς απαρηγόρητο ότι κι αν κάνεις.
Ήρθε, λοιπόν, ένα απόγευμα κατά τις 20.00. Εκείνη ήταν η ώρα του πάρτι! Δεν μπορούσαμε να ακουστούμε μέσα στις κραυγές. “Μα γιατί δεν δοκιμάζετε αυτή την στάση” έλεγε και τον έπαιρνε να μας την δείξει. Πράγματι, ηρεμούσε. Για δευτερόλεπτα. Μετά πάλι ουρλιαχτά. “Βάλτε του πιπίλα” μας πρότεινε λες και δεν το είχαμε δοκιμάσει. ΔΕΝ ΤΗΝ ΠΑΙΡΝΕΙ! “Περπατήστε τον πάνω κάτω να προσομοιάσουμε λίγο την κίνηση στην μήτρα” - νομίζω είχα κάνει βαθούλωμα στην ευθεία του σαλονιού από το ασταμάτητο πάνω-κάτω - α, μη ξεχάσω και την ευθεία της κουζίνας, ε! Δοκίμασα μασάζ στην κοιλίτσα με έλαια, ασκήσεις (φέρνοντας τα γόνατά του προς τα μέσα να κάνουν ελαφρές πιέσεις στην κοιλιά), να τον κρατάω κουρνιασμένο, κρεμασμένο στο χέρι, μπρούμυτα στα γόνατα... Έβαλα και ειδική κρέμα κατά την διάρκεια - αυτή της Frezyderm. Ακόμη και κάτι σταγόνες πανάκριβες που μου πρότειναν του έδωσα κάμποσο καιρό (τις Biogaia) - δεν είδα καμία διαφορά. Πρόσφατα είδα και την αντίστοιχη επιλογή - τις σταγόνες Infacolic - για τις οποίες κάποιες μητέρες έχουν να πουν πολύ θετικά σχόλια. Άλλες πάλι δεν είδαν διαφορά. Εγώ δεν έχω γνώμη αφού δεν τις ήξερα για να τις δοκιμάσω. Ούτε το Gripe Water φάνηκε να κάνει κάτι αν το έχεις ακουστά. Το μόνο που καταφέραμε με το να του δινουμε τόσα υγρά κάθε μέρα [μαζί με το γάλα που έπινε αποκλειστικά] ήταν να παροξύνουμε και το θέμα της παλινδρόμησης. Όπως καταλαβαίνεις, δεν περίμενα να μου πει κάτι που να μην το έχω ήδη επιχειρήσει κι ας ήλπιζα πως κάτι θα μου έχει διαφύγει. Όταν είδε και αποείδε και η παιδίατρος, νομίζω κατάλαβε γιατί ακουγόμουν πελαγωμένη στο τηλέφωνο άμα την έπαιρνα για καμία συμβουλή, αν και το ύφος που υπονοούσε πως την ενοχλώ δεν άλλαξε ποτέ.
Εκ των υστέρων (και θέλω να το σημειώσεις αυτό!) όταν πλέον πέρασαν οι κολικοί, μας είπε ότι ο Αναστάσης ήταν στις λίγες περιπτώσεις που αν δίναμε βαθμολογία 1-10 ο ίδιος βρισκόταν στο 10+ μαζί με μόνο άλλο ένα βρέφος που έβλεπε εκείνη την περίοδο (και παρακολουθούσε πολλά βρέφη όντας και στο Παίδων). Βεβαίως, για να είμαι δίκαιη, πρέπει να πω πως εκείνο το βράδυ, φεύγοντας μας ενθάρρυνε λέγοντας μας πως το χειριζόμασταν εξαιρετικά το όλο θέμα και πως, δεδομένων των περιστάσεων, μας θεωρούσε πολύ ήρεμους και ψύχραιμους. Αυτό μου έδωσε μια δύναμη αλλά ποτέ δεν κατάλαβα τον λόγο που μας απέκρυψε πόσο βαριά περίπτωση κολικού ήταν ο Αναστάσης. Όταν την ρώτησα με τρόπο μου είπε πως δεν ήθελε να με επιβαρύνει, να μην νιώσω απόγνωση αν το ήξερα. Προσωπικά, θα με ανακούφιζε. Θα καταλάβαινα πως ό,τι διάβαζα για την περίπτωση των κολικών ισχύει επί 2 για το δικό μου μωρό και θα δικαιολογούσε γιατί οι συμβουλές που μου έδιναν δεν έπιαναν για πολύ ή και καθόλου. Πιθανώς να μην αυτομαστιγωνόμουν τόσο. Ίσως να ήταν πιο εύκολη η αποδοχή της κατάστασης.
Θυμάμαι να βλέπω τον Μπλέτσα στην τηλεόραση (Happy Traveller), να εστιάζω στο πως κατάφερναν να παίρνουν νεογέννητο μωρό και να τριγυρνάνε μες την χώρα και μετά από κάποιο (μικρό θαρρώ) χρονικό διάστημα και εκτός χώρας αβίαστα. ‘Εγώ ούτε έξω από το σπίτι δεν μπορώ να βγω’ σκεφτόμουν και έκλαιγα... έκλαιγα γοερά. Δεν ζήλευα, ούτε ευχήθηκα ποτέ σε κανέναν γονιό να περάσει κάτι παρόμοιο για με καταλάβει ή να με νιώσει. Ίσα ίσα το αντίθετο εύχομαι και πάντα θυμόμουν πως υπάρχουν πραγματικά πολύ πολύ χειρότερα. Το δεύτερο βέβαια απλά δημιουργεί τύψεις (γιατί κλαίγεσαι ενώ το μωρό σου πέραν του κολικού είναι υγιές ενώ άλλα όχι;;) και σε κάνει να αναιρείς το συναίσθημά σου - ουσιαστικά απορρίπτεις αυτό που βιώνεις και το υπονομεύεις ως ασήμαντο ..και δεν είναι. Αλλά με έπιανε το παράπονο και σε βαθύτερο επίπεδο ένιωθα πως κάτι πρέπει εγώ να κάνω λάθος. «Γύρισμα είναι», μου έλεγε ο άντρας μου, «ξέρεις εσύ αν έκλαιγε το μωρό και το έκοψαν στο editing;». Πόσο πια να έκλαιγε για να γύρισαν τόσα μέρη και να παρακολουθούμε τόσα πλάνα που πάνε βόλτες, που τρώνε χαλαρά σαν ζευγάρι στο εστιατόριο ΚΑΙ καταφέρνουν να βιντεοσκοπούν κιόλας;;; Ακόμη και η τηλεόραση - που σκοπό είχε να με χαλαρώνει - με επιβάρυνε.
Μες την αϋπνία και την απόγνωση μου έπεσα θύμα ουκ ολίγες φορές εκείνη την περίοδο σε άκυρες αγορές. Ότι γλίτωσα από έξοδα με σωστή καθοδήγηση προ γέννας από περιττές αγορές τελικά το ξόδεψα σε βιβλία, έλαια και άλλες μπούρδες που υπόσχονταν “μαγικές” λύσεις. Ακόμη κι εκείνη την ώρα που πάταγα το “αποστολή” θα σου έλεγα πως κάνω βλακεία αν με ρωτούσες. Μα δεν μπορούσα να μην τα δοκιμάσω ΟΛΑ. Όλα και οτιδήποτε γιατί πνιγόμουν σε έναν ωκεανό και δεν έβλεπα στεριά πουθενά. Ο απορροφητήρας είχε γίνει στέκι μας - λευκός ήχος σου λέει. Βοήθησε μέχρι ενός σημείου. Όταν αυτό πλέον δεν είχε επίδραση πήγαμε στο πιο βαρύ πυροβολικό - το σκουπάκι χεριού που σήκωνε όλη την πολυκατοικία (που λέει ο λόγος). Και στα ενδιάμεσα συνεχίζαμε το πάνω κάτω μέσα στην κουζίνα, ενώ εγώ τραγουδούσα όσο πιο μελωδικά μπορούσα στο αυτάκι του μπας και τον νανουρίσω.
Η περίοδος του κολικού ήταν πραγματικά πολύ επίπονη για τον Αναστάση μα και για εμάς. Με πολλή λύπη προσπαθώ να θυμηθώ πως ήταν ο μικρός μας εκείνους τους μήνες που ήταν μια σταλιά και συνειδητοποιώ πως το μυαλό μου, για να με προστατεύσει από την κατάρρευση ίσως, απλά δεν συγκράτησε τίποτα από εκείνη την φάση. Λες και έχει σβήσει τα κακά αλλά μαζί “κάηκαν και τα χλωρά” (τα οποία ομολογουμένως δεν ήταν και πολλά αν εξαιρέσεις την απίστευτη χαρά μας που είχαμε αυτό το πλασματάκι αγκαλιά - αυτή την θυμάμαι έντονα και όσο περνάει ο καιρός όλο και αυξάνεται). Είναι λυπηρό μα είναι η στυγνή αλήθεια. Μόνο με φωτογραφίες μπορώ να πάω πιο εύκολα πίσω στο πρώτο του τρίμηνο. Δεν κατέγραψα τίποτα - πότε χαμογέλασε πρώτη φορά, πότε γέλασε… απλά επιβίωνα. Υπάρχουν στιγμές που νιώθω άσχημα γι’ αυτό. ‘Τί θα του λέω όταν μεγαλώσει;’ σκέφτομαι. Αλλά τουλάχιστον έχω ένα παιδί που είναι χαρούμενο, είναι καλά, έχει την υγεία του και δεν θα θυμάται καν όλη αυτή την περιπέτεια. Αυτό είναι πολύ πιο ουσιώδες στην τελική και το φέρνω συνειδητά στο νου για να αποδεχτώ πως έχουν τα πράγματα.
Γι’ αυτό θα κλείσω λέγοντας σου, αν περνάς κι εσύ παρόμοια, μη σε βάζεις στον τοίχο. Κάνεις υπεράνθρωπες προσπάθειες. Επιβιώνεις με ελάχιστο ύπνο και καθόλου ξεκούραση ενώ φροντίζεις ένα μωρό ώστε να μην του λείπει τίποτα. Βρίσκεις δύναμη από το πουθενά και την παρέχεις όλη απλόχερα στο μωράκι σου. Αυτό δεν είναι απλά αρκετό. Είναι αξιοθαύμαστο. Μπορεί να έχεις ξεχάσει να βουρτσίσεις δόντια και μαλλιά για μέρες και να κυκλοφορείς στο σπίτι με λερωμένα ρούχα και σακούλες κάτω από τα μάτια (ή τους ώμους, ή μπορεί πια να έχουν ξεπεράσει και την κοιλιά!) μα είσαι η καλύτερη μαμάκα που θα μπορούσε να έχει αυτό το πλασματάκι όσο περνάει μια τόσο δύσκολη κατάσταση. Συνέχισε και θα περάσει. Φαίνεται μακρύς ο δρόμος, και είναι. Όταν είσαι στον πρώτο μήνα και σου λένε πως για τα πιο πολλά παιδιά περνάει στους 3 αυτό δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικό κι ας το λένε για να σε καθησυχάσουν. Η κάθε μέρα είναι κόλαση και 2 ακόμη μήνες σημαίνει 60 μέρες. Μα θα περάσει και θα πάρεις αυτή την ανάσα που αναζητάς, και θα χαρείς το μωράκι σου σε πολύ πιο ευχάριστες στιγμές.
Ούτε υπομονή, ούτε κουράγιο θα σου ευχηθώ γιατί αυτά τα κατέχεις ήδη. Απλά θα σου πω πως σε καταλαβαίνω… έχεις όλα τα δίκια του κόσμου… και έχεις δικαίωμα να νιώθεις κόπωση, ματαίωση, εξουθένωση, απελπισία. Αυτό δεν σε κάνει κακή μάνα. Δεν σημαίνει πως θα προτιμούσες να μην έχεις κάνει παιδί κι ας έχεις αναρωτηθεί αν ήσουν όντως έτοιμη. Απλά σε κάνει άνθρωπο. Και καλό είναι να παραμείνεις έτσι. Άνθρωπος. Αυτό το πρότυπο θες να περάσεις στο παιδί σου και όχι μια ψεύτικη τέλεια εικόνα που γεννάει δυσλειτουργικά παιδιά που πασχίζουν όλη τους τη ζωή για κάτι που δεν είναι εφικτό.
Είμαι εδώ, σου στέλνω αγωνιστικούς χαιρετισμούς, και (τουλάχιστον διαδικτυακά) σου ανοίγω τα χέρια μου για μια τεράστια αγκαλιά - είσαι ασφαλής εδώ.
*** ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Να επισημάνω εδώ ότι το κάθε μωρό είναι διαφορετικό όπως και το επίπεδο του κολικού που βιώνει. Επομένως, κάποια από τις μεθόδους που δοκιμάσαμε εμείς και δεν έπιασε μπορεί να έχει αποτέλεσμα για το μωράκι σου. Μιλώντας με περισσότερες μητέρες όσο διατηρώ αυτό το blog βλέπω πως πράγματα τα οποία εγώ διέγραψα ως μη-αποτελεσματικά - όπως τις σταγόνες και την κρέμα μασάζ ή τους λευκούς ήχους - ήταν τελικά ιδιαίτερα ανακουφιστικά για κάποια μωράκια και γι' αυτό και τα αναφέρω.
Μην τα παρατάς μα θυμίσου πως αν δεν δεις διαφορά ΔΕΝ φταις εσύ...